Rozwód wprowadza istotne zmiany w funkcjonowanie całej rodziny, w tym także w relacje między rodzicami a dzieckiem. Zasady dotyczące tego, jak będą one wyglądały, są często jednym z elementów wyroku rozwodowego. Jak wyglądają przykładowe kontakty z dzieckiem po rozwodzie? Jakie są zasady, którymi kieruje się organ orzekający podczas decydowania o wspomnianych aspektach?
Kontakty z dzieckiem po rozwodzie — prawo i obowiązek
Wyrok rozwodowy zmienia, ale nie skreśla rodzinnych relacji. Kontakty z dzieckiem po rozwodzie są nie tylko prawem rodzica, ale również jego obowiązkiem. Na czym polega jego sprawowanie? W jaki sposób się o nim rozstrzyga? Warto zapoznać się z regulacjami prawnymi, aby w pełni zrozumieć istotę zagadnienia. Pozwoli także dowiedzieć się, czego można się spodziewać, jeśli samemu znajdzie się w sytuacji rozstania z partnerem, kiedy pojawi się konieczność ustalenia tego, jak będzie wyglądał kontakt z pociechą.
Co obejmują kontakty z dzieckiem?
Zgodnie z art. 113 § 2. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.
Zasady określania kontaktów rodziców z dzieckiem
Wiele osób zadaje sobie pytania: jak ustalić kontakty z dzieckiem po rozwodzie? Rodzice określają wspólnie, w jaki sposób dziecko ma utrzymywać kontakt z drugim rodzicem, jeśli na stałe przebywa z jednym. Kierują się przy tym dobrem dziecka, biorąc pod uwagę jego życzenia. Jeśli nie uda im się dojść do porozumienia polubownie — np. w ramach postępowania mediacyjnego — wówczas rozstrzygnięciem w tej sprawie zajmuje się sąd opiekuńczy. Takie samo zastosowanie mają przepisy w sytuacji, gdy dziecko nie przebywa na stałe u żadnego z rodziców, a opiekę nad nim sprawuje opiekun lub kiedy zostało umieszczone w pieczy zastępczej.
Ograniczenie utrzymania kontaktów rodziców z dzieckiem
Jak sąd ustala kontakty z dzieckiem po rozwodzie? Sąd opiekuńczy może ograniczyć utrzymanie kontaktów rodziców z dzieckiem, jeśli wymaga tego dobro małoletniego. W takiej sytuacji może zakazać spotykania się z nim, zabierania go poza miejsce stałego pobytu, zezwolić tylko na spotkania w obecności drugiego z rodziców, opiekuna lub kuratora.
Może również zasądzić ograniczenie kontaktu wyłącznie do porozumiewania się na odległość lub w najgorszym wypadku zakazać tego zupełnie. Sądowi przysługuje również możliwość skierowania rodziców do określonych specjalistów zajmujących się np. terapią rodzinną, poradnictwem lub mogących pomóc w inny sposób.
Kontakty z dzieckiem w miejscu zamieszkania matki czy ojca – gdzie można spotkać się ze swoją pociechą?
Gdzie można spotkać się ze swoją pociechą po rozwodzie? Czy kontakty z dzieckiem w miejscu zamieszkania matki są konieczne? Czy można spotykać się w mieszkaniu ojca lub poza nim? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Wszystko zależy od indywidualnych ustaleń między rodzicami albo od wskazań sądu umieszczonych w postanowieniu dotyczącym konkretnej sprawy. To te aspekty stanowią podstawę relacji.
Opiekunowie prawni mogą wspólnie zawrzeć umowę, w której uregulują sprawy dotyczące opieki. Wówczas w dokumencie najlepiej wskazać każdy szczegół dotyczący tego, jak ma wyglądać relacja. Warto zwrócić uwagę m.in. na następujące aspekty:
- kto przywozi i odwozi dziecko po rozwodzie — warto zapisać konkretne dane (dzień, godzinę, adres — np. każdorazowo miejsce zamieszkania matki itp.). To pozwoli w przyszłości uniknąć konfliktów;
- sposoby postępowania w wyjątkowych sytuacjach — np. choroby dziecka a kontakty z ojcem i matką to kolejna kwestia, na którą trzeba zwrócić uwagę;
- w jakich porach będą odbywać się kontakty — czy tylko w ciągu dnia, czy opieka będzie sprawowana też w nocy;
- pod jakim adresem będą odbywały się kontakty.
Kontakty ojca z dzieckiem po rozwodzie (a także matki z dzieckiem) najlepiej bardzo szczegółowo uregulować. Dzięki temu wszystko będzie jasne dla każdej ze stron, a ilość obszarów, na których może dojść do konfliktu, zostanie ograniczona. To bardzo ważne dla dobra dziecka.
Prawa ojca do dziecka po rozwodzie i prawa matki — rozstanie nie pozbawia władzy rodzicielskiej
Bardzo często opiekę nad dzieckiem po rozwodzie przejmuje głównie jego matka. Choć jest to sytuacja typowa, to nie oznacza, że nie może być też odwrotnie. Niezależnie od tego, jak będzie w danej sytuacji, trzeba pamiętać, że prawa ojca po rozwodzie w kontekście władzy rodzicielskiej nie zostają automatycznie ograniczone, a tym bardziej nie wygasają. Opiekun nadal ma uprawnienia, a nawet obowiązek tego, by zajmować się z dzieckiem, kontaktować z nim, czy podejmować decyzje dotyczące jego zdrowia, edukacji i zarządzania majątkiem. Podobnie jest w przypadku matki.
Prawa matki i prawa ojca do dziecka po rozwodzie mogą ulec zmianie jedynie wtedy, gdy zajdą do tego przesłanki. Choroba, alkoholizm, przemoc, rażące zaniedbania w opiece czy długotrwałe nieinteresowanie się stanem małoletniego mogą stanowić podstawę do wszczęcia procedury w tym zakresie.
Pomoc prawna dla rodziców w konflikcie o prawa do dziecka
Prawa do dziecka po rozwodzie przysługują obojgu rodzicom. Mogą oni, a nawet muszą, spotykać się z małoletnim i dbać o jego potrzeby w ustalonym zakresie. Jeśli mimo wyroku czy zawartej ugody występują konflikty na tym polu, warto ponownie skorzystać z pomocy prawnej i zadbać o właściwe zabezpieczenie kontaktów.
