Prawo własności intelektualnej jest dziedziną prawa odnoszącą się do dóbr niematerialnych, która obejmuje prawa autorskie i pokrewne, prawa własności przemysłowej, a także zwalczanie nieuczciwej konkurencji.
Prawo własności intelektualnej – prawa autorskie i pokrewne
Prawo własności intelektualnej regulowane jest nie tylko przez ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ale również przez ustawę o prawie własności przemysłowej. Te regulacje są niezwykle istotne dla wielu firm, które jednocześnie zapewniają im lepszą pozycję na rynku względem konkurencji i chronią te prawa.
Prawa autorskie i pokrewne odnoszą się do przejawów ludzkiej działalności w różnorodnych dziedzinach, takich jak muzyka, literatura, sztuka, informatyka itd. Dzielą się one na prawa autorskie majątkowe i prawa autorskie osobiste.
Zgodnie z przepisami, prawa autorskie majątkowe przysługują twórcy, który ma wyłączne prawo do korzystania i rozporządzania utworem, i któremu przysługuje wynagrodzenie za korzystanie z utworu.
Z kolei prawa autorskie osobiste obejmują ochronę (nieograniczoną w czasie, bez możliwości zrzeczenia się lub zbycia więzi twórcy z utworem) autorstwa utworu, nadzór nad korzystaniem z niego, decydowania o pierwszym udostępnieniu publiczności. Poza tym autor ma możliwość oznaczenia utworu swoim pseudonimem, nazwiskiem lub anonimowo, a także przysługuje mu prawo nienaruszalności treści i formy utworu i jego rzetelnego wykorzystania.
Prawo własności intelektualnej – prawo własności przemysłowej
Zgodnie z przepisami, mówiąc o prawie własności przemysłowej mamy na myśli udzielane na wynalazki patenty, prawa ochronne na wzory użytkowe lub znaki towarowe, prawa z rejestracji na oznaczenia geograficzne lub wzory przemysłowe. Jak również jest to instrument do zwalczania nieuczciwej konkurencji.
Patenty przyznaje się na nowe wynalazki służące do przemysłowego stosowania. Z kolei za wzór użytkowy uważa się „nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym dotyczące kształtu lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci”. Kolejnym przykładem jest znak towarowy, który zgodnie z definicją może obejmować słowo, slogan reklamowy, dźwięk, melodię, rysunek , kombinację słów i elementów graficznych, kolory, hologramy, postacie przestrzenne, a także każde inne oznaczenie, które pozwoli odróżnić towary lub usługi jednego przedsiębiorstwa od towarów lub usług innego przedsiębiorstwa.
Czym jest naruszenie praw autorskich?
Warto wiedzieć, na czym polega naruszenie praw autorskich. Jest to wykorzystanie utworu bez zgody twórcy lub wykorzystanie go w sposób przekraczający przyznane w danej sytuacji uprawnienia. W takiej sytuacji twórcy przysługują roszczenia, których funkcjami są: zaprzestanie dalszego naruszania praw oraz rekompensata szkód, do których doszło w wyniku nieuprawnionego korzystania z utworu.
Naruszenie praw autorskich: przykłady
Naruszenie praw autorskich w Internecie i w świecie realnym to niestety powszechne zjawisko, z którym zmagają się twórcy muzyki, literatury, dzieł filmowych czy malarskich. Mimo rosnącej świadomości w tej dziedzinie wciąż zdarzają się sytuacje, w których prawa artystów są łamane.
Na czym polega naruszenie praw autorskich? Przykłady takiego zjawiska to m.in.:
- nielegalne kopiowanie treści książki,
- przywłaszczenie sobie autorstwa wiersza,
- nieautoryzowane modyfikowanie dzieła,
- nielegalne prezentowanie filmu szerszej publiczności w celach zarobkowych.
Kary za łamanie praw autorskich skutecznie zmniejszają liczbę przewinień w tym zakresie. Nie sprawiają jednak, że one się nie zdarzają. Miejscem, w którym dochodzi do nich szczególnie często, jest przestrzeń internetowa.
Odpowiedzialność karna za naruszenie praw autorskich w Internecie powstaje przede wszystkim w związku z korzystaniem z nich bez zgody właścicieli z takich dzieł, jak: filmy, zdjęcia, krótkie filmy (rolki, tik-toki), grafiki czy treści tekstowe (np. e-booki, opisy produktów i kategorii, artykuły blogowe).
Jakie są kary za łamanie praw autorskich? Plagiat a odpowiedzialność karna i cywilna
Konsekwencje nieprzestrzegania praw autorskich mogą odnosić się do dwóch sfer: cywilnej i karnej. W związku z tą pierwszą autor może domagać się odszkodowania i zadośćuczynienia za poniesione szkody. Ich wysokość będzie uzależniona od charakteru i rozległości naruszeń.
Plagiat a odpowiedzialność karna: z jakimi konsekwencjami trzeba się liczyć w tym wypadku? Mowa tutaj np. o karze grzywny i ograniczenia lub pozbawienia wolności na okres do 3 lat za przywłaszczenie dzieła. Za rozpowszechnianie go bez licencji lub w sposób przekraczający jej zapisy grozi kara grzywny, kara ograniczenia lub pozbawienia wolności do 2 lat bądź do 3 lat, jeśli wiązało się to z osiąganiem korzyści majątkowych.
Pomoc prawna przy naruszeniu praw autorskich
Jeżeli padłeś ofiarą przestępstwa, możesz złożyć pozew o naruszenie praw autorskich. W związku z nim sprawcy poniosą za swoje czyny konsekwencje, a ich dalsze działania zostaną powstrzymane. Będziesz mógł też ubiegać się o zadośćuczynienie i odszkodowanie za poniesione szkody. W tym celu warto skorzystać z pomocy prawnika, który przygotuje stosowne dokumenty, strategię działania i zapewni Ci reprezentację w sądzie.
