Zgodnie z przepisami Kodeksu Karnego warunkowe zawieszenie wykonania kary jest regulacją, której efektem jest niewykonanie orzeczonej kary. Jakie są podstawy stosowania, czyli kiedy Sąd może zastosować warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności? Ile wynosi okres próby oraz obowiązki z tym związane?
Warunkowe zawieszenie wykonania kary przepisy Kodeksu Karnego
Rozdział VIII Kodeksu Karnego szczegółowo reguluje przepisy odnoszące się do warunkowego zawieszenia wykonania kary. Zgodnie z nim sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.
Co bierze pod uwagę sąd przy zawieszeniu kary? Zawieszając wykonanie kary, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa. Ten całokształt postawy i właściwości sprawcy daje uzasadnione przypuszczenie, że nie popełni on ponownie przestępstwa w przyszłości, a więc pomimo niewykonania kary, będzie on przestrzegał istniejącego porządku prawnego. Warto również zaznaczyć, że sąd bierze także pod uwagę, czy względy na społeczne oddziaływanie kary nie przemawiają przeciwko warunkowemu zawieszeniu jej wykonania.
Wobec sprawcy występku o charakterze chuligańskim oraz sprawcy przestępstwa określonego w art. 178a § 4( sprawca prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego) sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach.
Okres próby przy zawieszeniu wykonania kary
Zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby, który wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się wyroku.
W wypadku zawieszenia wykonania kary wobec sprawcy młodocianego oraz sprawcy, który popełnił przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej, okres próby wynosi od 2 do 5 lat.
Zawieszając wykonanie kary, sąd zobowiązuje, a jeżeli orzeka środek karny, może zobowiązać skazanego do:
- informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby,
- przeproszenia pokrzywdzonego,
- wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby,
- wykonywania pracy zarobkowej, do nauki lub przygotowania się do zawodu,
- powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających,
- poddania się terapii uzależnień
- poddania się terapii, w szczególności psychoterapii lub psychoedukacji,
- uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych,
- powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach,
- powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób lub zbliżania się do pokrzywdzonego lub innych osób,
- opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym,
- innego stosownego postępowania w okresie próby, które może zapobiec popełnieniu ponownie przestępstwa.
Przy czym orzeka się przynajmniej jeden z obowiązków.
Obowiązki okresu próby
W trakcie okresu próby sprawca ma obowiązek informowania Sądu lub kuratora o przebiegu tego okresu. Jeśli miał problem z nadużywaniem innych środków odurzających poza alkoholem, również jest to zabronione podczas próby. W szczególnych przypadkach Sąd nakazuje poddanie się terapii uzależnień. Taka pomoc (terapia) dotyczy również psychoterapii lub psychoedukacji.
Decyzja odnośnie tego, które z wymienionych obowiązków należy wybrać, leży po stronie sądu. Wszystko zależy od jego oceny oraz okoliczności sprawy. Warto jednak zaznaczyć, że zawsze orzeka przynajmniej jeden z nich. Możliwe jest również oddanie skazanego pod dozór na okres próby.
Skazanie ulega zatarciu z mocy prawa z upływem roku od zakończenia okresu próby.
Warunkowe zawieszenie wykonania kary – podsumowanie
Warunkowe zawieszenie wykonania kary nie zmienia faktu, że doszło do orzeczenia w przedmiocie winy i sprawstwa. W związku z powyższym należy pamiętać, że wyrok wywołuje wszystkie konsekwencje skazania, takie jak np. wpis w rejestrze karnym.
Należy również pamiętać, że zawieszenie wykonania kary jest warunkowe, a co za tym idzie obowiązuje tylko, jeśli w okresie próby sprawca będzie przestrzegał porządku prawnego. W przeciwnym wypadku może zajść podstawa do zarządzenia o wykonaniu kary.
