Czym jest przestępstwo pracownicze?
Przestępstwo pracownicze ma miejsce w sytuacji, gdy pracownik dopuszcza się czynu zabronionego, który można powiązać z jego miejscem pracy, a także wykonywanymi w ramach umowy obowiązkami. Termin ten nie jest jednak w żaden sposób uregulowany ani w Kodeksie pracy, ani w Kodeksie karnym. Można jednak powiązać go ze stosunkiem pracy, w przypadku gdy pracownik dopuści się go w związku z wykonywaną pracą.
Co jeszcze powinniśmy wiedzieć na ten temat?
Przestępstwo pracownicze – podstawowe zagadnienia
Postępowanie w razie popełnienia przestępstwa pracowniczego nie jest w żaden sposób odgórnie regulowane, co oznacza, że pracodawca nie ma żadnych wytycznych, zgodnie z którymi powinien postępować. Są to indywidualne standardy wewnątrz firmy, według których podejmuje się odpowiednie kroki na tę okoliczność.
Warto jednak zaznaczyć, że w przypadku przestępstw ściganych z urzędu, zarówno pracodawca, jak i współpracownicy są zobowiązani do złożenia poufnego doniesienia o dokonanym czynie niezgodnym z prawem lub sprawcy takiego czynu.
Naturalnie istnieją również przestępstwa pracownicze nieobjęte koniecznością ich zgłoszenia, a wśród nich wymienić należy: niszczenie cudzej własności, ujawnienie informacji poufnych czy objętych ochroną.
Istotną rolę odgrywa tu kwestia odpowiedzialności za szkodę powstałą w wyniku przestępstwa pracowniczego w sytuacji, gdy poszkodowanymi są pozostali pracownicy.
Jakie są najczęstsze przestępstwa w miejscu pracy?
Najczęściej popełniane przestępstwa pracownicze to:
- przywłaszczenie mienia,
- kradzież,
- oszustwa,
- podrabianie dokumentów czy podpisów,
- wykroczenia przeciwko życiu lub zdrowiu.
Przestępstwo pracownicze – kto ponosi odpowiedzialność?
Przepisy Kodeksu karnego wyraźnie stanowią, że odpowiedzialność za przestępstwo pracownicze ponosi sprawca czynu zabronionego. Odpowiedzialność karna pracownika ma na celu stosowne ukaranie winnego oraz zapobieżenie podobnym zdarzeniom w przyszłości. W przypadku, gdy w czynie zabronionym brały udział osoby trzecie, to mogą one zostać uznane za współwinne popełnionego przestępstwa.
Istnieje również możliwość, że w określonej sytuacji odpowiedzialność karna może również zostać rozszerzona na pracodawcę. Oczywiście mowa o sytuacji, kiedy on także uczestniczy w przestępstwie. Mowa konkretnie o zdarzeniu, gdy:
- Pracodawca zlecił popełnienie przestępstwa pracownikowi;
- Pracodawca współdziałał lub pomagał pracownikowi w popełnieniu przestępstwa;
- Pracodawca nakłaniał swojego pracownika do popełnienia przestępstwa.
Zwolnienie pracownika za kradzież lub inne przestępstwo
Nietrudno się domyślić, że przestępstwo pracownicze może być przyczyną rozwiązania umowy o pracę w trybie natychmiastowym, które uznaje się za zwolnienie dyscyplinarne. Jednak żeby móc skorzystać z takiej możliwości, popełnione przez pracownika przestępstwo musi być oczywiste lub zostać stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu.
Wskazuje na to art. 52 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy, zgodnie z którym zwolnienie pracownika za kradzież i inne przestępstwa jest możliwe bez wypowiedzenia w określonych sytuacjach. Pracodawca może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia m.in. w przypadku popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku – jak już wspomnieliśmy, jest to możliwe, jeśli przestępstwo pracownicze jest oczywiste lub stwierdzone prawomocnym wyrokiem.
Przestępstwo pracownicze, które kończy się zwolnieniem dyscyplinarnym, najczęściej zamyka pracownikom drogę do kolejnego zatrudnienia, a przynajmniej znacznie ją utrudnia. Żaden pracodawca nie przechodzi bowiem obojętnie koło tego faktu. W niektórych zakładach pracy wręcz wymagane jest poświadczenie o niekaralności pracownika, a w przypadku jego braku rekrutacja zostaje zakończona już na tym etapie.
