Niebieska Karta jest dokumentem, który w przypadku podejrzenia przemocy w rodzinie może złożyć: Policja, Ośrodek Pomocy Społecznej lub Gminna Komisja Rozwiązywanie Problemów Alkoholowych. Jak wygląda procedura jej założenia? Na jaką pomoc może liczyć ofiara przemocy domowej?
Niebieska Karta – przemoc w rodzinie
Zjawisko przemocy w rodzinie nie objawia się wyłącznie poprzez przemoc fizyczną. Nie mniej dotkliwa jest stosowana przez sprawcę przemoc psychiczna. Poza biciem może ona wyrażać się m.in. w groźbach, poniżaniu, zastraszaniu, zabieraniu pieniędzy, czy zaniedbaniu. Rodzajów przemocy, jakiej może doświadczać ofiara może być zatem wiele. Na jaką pomoc może liczyć taka osoba? Co daje Niebieska Karta?
Chodzi przede wszystkim o pomocy w zapewnieniu bezpieczeństwa osobie doświadczającej przemocy domowej. Nie mniej ważny jest monitoring zachowań sprawcy, a także wystosowanie określonych zakazów np. Zakazu zbliżania się, kontaktu, lub nakazów np. nakazu eksmisji.
Jak działa Niebieska Karta?
Osoby rozważające zgłoszenie zjawiska, jakim jest przemoc domowa, często zastanawiają się, jak działa Niebieska Karta. Niekiedy jest ona utożsamiana po prostu z dokumentem i szeregiem formalności. W rzeczywistości stanowi jednak zbiór różnego rodzaju czynności, które mają za zadanie przeciwdziałać zaistniałej sytuacji. Osoby dotknięte przemocą mogą po założeniu karty skorzystać z pomocy różnych źródeł — np. ze strony Policji czy ośrodka pomocy społecznej.
Kiedy można założyć Niebieską Kartę?
Kiedy można założyć Niebieską Kartę? Można to zrobić w każdej sytuacji, gdy w domu dochodzi do przemocy. Należy przy tym mieć na uwadze, że może ona mieć różny charakter — słowny, fizyczny czy psychiczny. Przemoc może dotyczyć również wszystkich członków rodziny: rodzica wobec dziecka, pełnoletniego dziecka wobec rodzica, wnuka wobec dziadków czy męża wobec żony.
Co daje Niebieska Karta przy rozwodzie?
Co daje Niebieska Karta przy rozwodzie? Przede wszystkim stanowi ona dowód procesowy potwierdzający, że w rodzinie dochodziło do przemocy. Może potwierdzać, że między małżonkami faktycznie przestała istnieć łącząca ich wcześniej więź, a także wskazywać, kto ponosi winę za rozpad pożycia małżeńskiego.
Kto ma wgląd do Niebieskiej Kart?
Kto ma wgląd do Niebieskiej Karty? Dane znajdujące się w dokumencie mogą być udostępnione:
- wszystkim członkom zespołów interdyscyplinarnych/zespołu interdyscyplinarnego oraz członkom zebranej grupy roboczej;
- sądom;
- prokuraturze;
- policji;
- stronom postępowania i ich pełnomocnikom.
Co do zasady rzadko wgląd do Niebieskiej Karty ma sprawca przemocy domowej.
Niebieska Karta a alienacja rodzicielska — co warto wiedzieć?
Coraz więcej rodzin z dziećmi korzysta z instytucji, jaką jest Niebieska Karta. Alienacja rodzicielska to jedno ze zjawisk powiązanych z podejmowaniem działań mających na celu przeciwdziałanie przemocy. Ma ona miejsce, gdy jeden z rodziców przekonuje dziecko, że drugi rodzic „jest zły”, a tym samym namawia go np. do odmowy kontaktu czy do składania fałszywych zeznań. Tego rodzaju zjawisku należy przeciwdziałać, m.in. składając wniosek do sądu o uregulowanie kontaktu między małoletnim a opiekunem.
Niebieska Karta – procedura
W pierwszej kolejności należy wszcząć procedurę. Takie prawo mają: policjanci, pracownicy socjalni, pracownicy oświatowi, przedstawiciele ochrony zdrowia, członkowie gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Mogą oni powziąć takie działanie w sytuacji, kiedy będą świadkami przemocy domowej lub dostaną wiarygodne zgłoszenie na ten temat. Taka karta zostaje przekazana w terminie 7 dni do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego. Przewodniczący w ciągu 3 dni od otrzymania Karty, powołuje Grupę Roboczą, w skład której wchodzą przedstawiciele różnych instytucji.
Kolejnym etapem jest spotkanie z Grupą Roboczą. Po zapoznaniu się z sytuacją prawną, zdrowotną, materialną itp. ofiary przemocy domowej, uzyska ona indywidualny plan pomocy. Następnie na takie spotkanie zostanie zaproszony sprawca. Na tej podstawie Grupa Robocza dokonuje diagnozy sytuacji. Może wystąpić do Prokuratury np. o dozór policyjny, eksmisje sprawcy, a nawet tymczasowy areszt.
Kolejnym krokiem jest monitoring sytuacji, czyli okresowe spotkania z ofiarą i okresowe spotkania ze sprawcą przemocy domowej.
Zakończenie procedury najczęściej następuje z powodu ustania przemocy. W wyjątkowych sytuacjach może ona zakończyć się z powodu braku zasadności podejmowania dalszych działań.
Jak sporządzić wniosek o Niebieską Kartę?
Jak sporządzić wniosek o Niebieską Kartę? Możesz to zrobić poprzez powiadomienie policji o przemocy. Jeśli masz wątpliwości dotyczące całej procedury, możesz rozważyć konsultację z prawnikiem. Pełnomocnik poinformuje Cię, jakie masz prawa i obowiązki, a także jak zadbać o ochronę siebie i swoich bliskich.
W niektórych sytuacjach można również sporządzić wniosek o zniesienie Niebieskiej Karty. Prawo przewiduje jednak jedynie trzy przypadki, w których może on być rozpatrzony pozytywnie: gdy nastąpi realizacja opracowanego planu pomocy, po ustaniu przemocy i po wystąpieniu uzasadnionego przypuszczenia, że w danej rodzinie przemoc już nie nastąpi.
Niebieska Karta w rodzinie to nie powód do wstydu, a forma ochrony Ciebie lub Twoich bliskich. Jeśli jesteś w potrzebie, nie bój się z niej skorzystać. Pamiętaj też, że zawsze możesz liczyć na natychmiastową pomoc policji, jeśli będziesz znajdować się w sytuacji bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia.
