Zaprzeczenie ojcostwa – co warto wiedzieć?

Zaprzeczenie ojcostwa – co warto wiedzieć?

Zaprzeczenie ojcostwa to nic innego jak orzeczenie sądu stwierdzające, że dany mężczyzna nie jest ojcem dziecka. Sprawy tego typu wcale nie są rzadko spotykane. Z tego artykułu dowiecie się, jaki jest termin na zaprzeczenie ojcostwa i czy dla wszystkich jest taki sam? Odpowiemy także na pytanie o to, kto może wnieść o zaprzeczenie ojcostwa oraz na czym polega postępowanie.

Zaprzeczenie ojcostwa — na czym polega?

Zaprzeczenie ojcostwa to obalenie domniemania mówiącego o tym, że dany mężczyzna jest ojcem dziecka. Procedura odbywa się w drodze postępowania sądowego. Inicjuje ją przygotowanie i złożenie odpowiedniego pisma, którym jest pozew o zaprzeczenie ojcostwa przez uprawnione do tego podmioty, czyli prawnego ojca dziecka, matkę dziecka, pełnoletnie dziecko lub prokuratora. Postępowanie ma na celu udowodnienie, na przykład poprzez badanie DNA lub wskazanie konkretnych okoliczności, że dany mężczyzna nie jest biologicznym ojcem dziecka.

Zaprzeczenie ojcostwa – kto może wnieść powództwo?

Co do zasady domniemuje się, że ojcem dziecka jest mąż matki, o czym mówi art. 62 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. O takiej sytuacji mowa, kiedy dziecko urodziło się w trakcie trwania małżeństwa lub kiedy urodziło się przed upływem trzystu dni od ustania, lub unieważnienia małżeństwa.

Życie jednak pisze różne scenariusze, w związku z czym, to domniemanie prawne może zostać obalone. W jaki sposób? W procesie o zaprzeczenie ojcostwa. Pytanie brzmi, kto może wnieść w takiej sytuacji powództwo o zaprzeczenia ojcostwa? Poniżej znajdziecie na to odpowiedź.

Powództwo o zaprzeczenie ojcostwa może wnieść mąż matki, matka dziecka, dziecko po osiągnięciu pełnoletności, a także prokurator. Każdemu z nich jednak przysługują inne terminy na wniesienie sprawy, więc warto to głębiej przeanalizować.

Zaprzeczenie ojcostwa – termin

Ile ma się czasu na zaprzeczenie ojcostwa? Terminy są różne w zależności od tego, kto wnosi powództwo. Mąż matki może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi, jednak nie później niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.

Matka może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa swego męża w ciągu roku od dnia, w którym dowiedziała się, że dziecko od niego nie pochodzi, jednak nie później niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.

Zaprzeczenie ojcostwa po latach przez dziecko jest możliwe po osiągnięciu przez nie pełnoletności. Wówczas może ono wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu roku od dnia, w którym dowiedziało się, że nie pochodzi od męża swojej matki. Jeżeli dziecko dowiedziało się o tej okoliczności przed dniem osiągnięcia pełnoletności, termin do wytoczenia powództwa biegnie od dnia osiągnięcia pełnoletności.

Jeżeli mąż matki został całkowicie ubezwłasnowolniony z powodu choroby psychicznej lub innego rodzaju zaburzeń psychicznych, na które zapadł w ciągu terminu do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa, powództwo może wytoczyć jego przedstawiciel ustawowy. Termin do wytoczenia powództwa wynosi w tym wypadku rok od dnia ustanowienia przedstawiciela ustawowego, a jeżeli przedstawiciel ustawowy dowiedział się, że dziecko nie pochodzi od męża matki, po upływie tego terminu – rok od dnia, w którym dowiedział się o tej okoliczności.

Warto dodać, że w celu wykazania, że mąż matki nie jest ojcem dziecka najpewniej należy wykonać badania DNA. Nie jest to jednak konieczne, jeśli można udowodnić, że na przykład mąż był za granicą, kiedy żona zaszła w ciążę.

Jak wygląda sprawa o zaprzeczenie ojcostwa?

Całe postępowanie składa się z następujących etapów: 

  • złożenie pozwu o zaprzeczenie ojcostwa do sądu rodzinnego – jest to sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego. W pozwie należy wskazać podstawy uzasadniające żądanie zaprzeczenia ojcostwa;
  • rozpoznanie sprawy przez sąd – sąd dokonuje oceny dowodów, przesłuchuje świadków, może także zlecić przeprowadzenie badań DNA w niezależnym ośrodku badawczym;
  • wydanie orzeczenia sądowego;
  • uprawomocnienie się wyroku.

Ile trwa uprawomocnienie wyroku o zaprzeczenie ojcostwa? Na jakie okoliczności powołać się w pozwie i jak przygotować się do całej procedury? Aby uzyskać odpowiedzi na te pytania, warto się skonsultować z doświadczonym prawnikiem rodzinnym. Dokona on indywidualnej oceny sytuacji, przedstawi możliwości wynikające z aktualnie obowiązujących przepisów i skieruje sprawę na merytoryczne tory niezależnie od tego, z jak dużym ładunkiem emocjonalnym będzie ona związana.

Ile kosztuje sprawa o zaprzeczenie ojcostwa?

Wniosek o zaprzeczenie ojcostwa musi zostać opłacony, aby jego rozpatrzenie przez sąd było możliwe. Wysokość opłaty za pozew wynosi 200 zł. W przypadku jej niewpłacenia sąd wezwie powoda do uiszczenia opłaty w terminie 7 dni. Jeśli po upływie wskazanego czasu pozew nadal nie będzie opłacony, zostanie zwrócony przez sąd – nie wywoła wówczas żadnych skutków w sferze prawnej.

Kiedy zaprzeczenie ojcostwa nie jest możliwe?

Istnieją sytuacje, w których zaprzeczenie ojcostwa nie jest procedurą możliwą do zrealizowania. Pozytywne rozpatrzenie wniosku nie będzie możliwe gdy:

  • dziecko ukończy 18. rok życia – w przypadku zaprzeczenia ojcostwa przez męża matki jak i w przypadku zaprzeczenia ojcostwa przez matkę, 
  • po śmierci dziecka, chyba że dziecko zmarło po wszczęciu postępowania.
  • dziecko zostanie poczęte w wyniku następstwa zabiegu medycznego, na który mąż matki wyraził zgodę.

W związku z procedurą zaprzeczenia ojcostwa warto się skonsultować z prawnikiem, aby omówić terminy dotyczące postępowania, a także przebieg procedury i ewentualne konsekwencje.

Inne wpisy