Opieka naprzemienna nie jest wprost uregulowana w przepisach kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Odwołuje się do niej ustawa o świadczeniach rodzinnych. To często praktykowane rozwiązanie przez rodziców, którzy rozstali się oraz nie mają między sobą żadnego konfliktu. Poniżej wyjaśniamy najważniejsze kwestie związane z opieką naprzemienną.
Na czym polega opieka naprzemienna nad dzieckiem?
Polega ona na tym, że dziecko przebywa pod opieką każdego z rodziców w równym czasie, w pewnych powtarzających się cyklach – najczęściej jest to cały pełny tydzień. Dziecko ma więc de facto dwa domy i rodzice sprawują nad nim pieczę w takim samym zakresie.
W przypadku opieki naprzemiennej Sąd będzie przede wszystkim badał dobro dziecka. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 58§ 1 k.r.o. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Zatem kryterium jest dobro dziecka. Po drugie natomiast, zgodnie z art. 58§ 1a k.r.o., musi istnieć zasadne oczekiwanie, że rodzice będą współdziałać w sprawach dziecka.
Przedstawienie porozumienia przez strony nie jest dla sądu wiążące. Aby porozumienie to stało się podstawą orzeczenia, Sąd musi dojść do przekonania, że porozumienie to jest zgodne z dobrem dziecka, a więc w najpełniejszy sposób zaspokaja potrzeby dziecka – zarówno materialne, jak i niematerialne, gwarantując mu prawidłowy rozwój psychiczny i fizyczny.
Jeśli przedstawione przez rodziców porozumienie zostanie ocenione jako zgodne z dobrem dziecka, to sąd powinien jeszcze dojść do przekonania, że strony będą współdziałać dla dobra dziecka.
W jaki sposób ustalana jest piecza naprzemienna?
W przypadku, gdy rodzice są zgodni co do sprawowania opieki nad dzieckiem i obie strony zgadzają się na to, aby zajmować się nim naprzemiennie, najlepszą decyzją jest sporządzenie planu rodzicielskiego. To wspomniane już porozumienie, które rozpatruje sąd. Może ono przekonać tę instytucję, że w konkretnym przypadku opieka naprzemienna nad dzieckiem jest możliwa, a co najważniejsze, będzie dobra dla małoletniego. W tej kwestii bardzo ważny jest stan zdrowia, poziom rozwoju umysłowego i emocjonalnego, a przede wszystkim zdanie dziecka. Jeśli wyrazi ono niechęć do przebywania z jednym z rodziców, sąd musi to uwzględnić w swoim wyroku.
Wspólna opieka nad dzieckiem po rozwodzie — jakie warunki muszą być spełnione?
Naprzemienna opieka nad dzieckiem po rozstaniu jest możliwa wyłącznie wtedy, gdy oboje rodzice mają pełne prawa rodzicielskie. Niezbędne jest także to, aby zarówno ojciec, jak i matka współdziałali w sprawach małoletniego i byli w tym zgodni. Jednak najważniejsze jest dobro dziecka. Sąd musi ustalić taki podział opieki nad dzieckiem, aby wszystkie jego potrzeby były zabezpieczone w odpowiedni sposób.
Opieka naprzemienna — wady rozwiązania
Rodzice, którzy rozstają się w przyjaznych stosunkach, bardzo często decydują się na rozwiązanie, jakim jest opieka naprzemienna. Orzecznictwo w tej sprawie jest wydawane przez sąd zawsze z uwzględnieniem potrzeb dziecka. Jednak nie zawsze opieka naprzemienna jest dobrym rozwiązaniem, ponieważ wiąże się także z wieloma konsekwencjami.
Najpoważniejsze z nich, to przede wszystkim:
- brak stałego miejsca zamieszkania, co może negatywnie wpłynąć na rozwój emocjonalny dziecka,
- brak poczucia bezpieczeństwa,
- nieustanne przemieszczanie się dziecka między dwoma domami.
Taka sytuacja może być bardzo stresująca dla małoletniego. Wymaga także dobrej organizacji ze strony rodziców, aby negatywne konsekwencje opieki naprzemiennej nie wpłynęły zbyt mocno na jego rozwój.
Opieka naprzemienna a alimenty
Rodzice sprawujący opiekę naprzemienną w równym zakresie i w takim samym stopniu ponoszą wydatki na dziecko. Sąd może więc ustalić, że koszty utrzymania dziecka, rodzice poniosą po połowie, nie precyzując ich wysokości.
Z możliwością zasądzenia alimentów przy opiece naprzemiennej można mieć do czynienia w sytuacji, gdy istnieje znaczna dysproporcja pomiędzy zarobkami rodziców – jeden zarabia wyraźnie lepiej od drugiego. Wtedy, aby utrzymać jednakowy poziom życia dziecka u każdego z rodziców zasadne może okazać się zasądzenie alimentów. Sprawy o alimenty są obszarem specjalizacji Kancelarii Adwokackiej Cejrowski.
