Ochrona informacji niejawnych, opisana jest szczegółowo w Ustawie z dnia 5 sierpnia 2010 roku o ochronie informacji niejawnych i jest niezmiernie ważna, jeśli chodzi o kwestie bezpieczeństwa państwa. Informacje niejawne to informacje, których nieuprawnione ujawnienie spowodowałoby lub mogłoby spowodować szkody dla Rzeczypospolitej Polskiej albo byłyby z punktu widzenia ich interesów niekorzystne. Jak przedstawia się klasyfikacja informacji niejawnych w oparciu o klauzulę jawności?
Ochrona informacji niejawnych – klasyfikacja według klauzuli jawności
Zgodnie z klauzulą jawności klasyfikacja informacji niejawnych w polskim prawie przedstawia się następująco:
- ściśle tajne,
- tajne,
- poufne ,
- zastrzeżone.
Ochrona informacji niejawnych jest bardzo istotna, dlatego ujawnienie pewnego rodzaju informacji, które mogłyby spowodować poważną szkodę dla Rzeczypospolitej Polskiej, określono mianem – ściśle tajnych. Chodzi o informacje, które mogłyby:
– zagrozić niepodległości, suwerenności lub integralności terytorialnej Rzeczypospolitej Polskiej,
– zagrozić bezpieczeństwu wewnętrznemu lub porządkowi konstytucyjnemu Rzeczypospolitej
Polskiej,
– zagrozić sojuszom lub pozycji międzynarodowej Rzeczypospolitej Polskiej,
– osłabić gotowość obronną Rzeczypospolitej Polskiej,
– doprowadzić do identyfikacji funkcjonariuszy, żołnierzy lub pracowników służb odpowiedzialnych za realizację zadań wywiadu lub kontrwywiadu, którzy wykonują czynności
operacyjno-rozpoznawcze jeżeli zagrozi to bezpieczeństwu wykonywanych czynności lub może
doprowadzić do identyfikacji osób udzielających im pomocy w tym zakresie,
– zagrozić życiu lub zdrowiu funkcjonariuszy, żołnierzy lub pracowników, którzy wykonują
czynności operacyjno-rozpoznawcze, lub osób udzielających im pomocy w tym zakresie,
– zagrozić życiu lub zdrowiu świadków koronnych lub osób dla nich najbliższych, osób, którym
udzielono środków ochrony i pomocy przewidzianych w ustawie z dnia 28 listopada 2014 r. o
ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka (Dz. U. z 2015 r. poz. 21), albo świadków,
o których mowa w art. 184 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, lub osób dla nich najbliższych.
Z kolei informacje tajne to informacje, których nieuprawnione ujawnienie mogłyby np. uniemożliwić realizację zadań związanych z ochroną suwerenności lub porządku konstytucyjnego, albo np. pogorszyć stosunki Rzeczypospolitej Polskiej z innymi państwami lub organizacjami międzynarodowymi. Nie są to jednak jedyne przesłanki, a szczegółowe informacje w tym zakresie można znaleźć we wspomnianej Ustawie.
Informacjom niejawnym nadaje się klauzulę „zastrzeżone”, jeżeli nie nadano im wyższej klauzuli tajności, a ich nieuprawnione ujawnienie może mieć szkodliwy wpływ na wykonywanie przez organy władzy publicznej lub inne jednostki organizacyjne zadań w zakresie obrony narodowej, polityki zagranicznej, bezpieczeństwa publicznego, przestrzegania praw i wolności obywateli, wymiaru sprawiedliwości albo interesów ekonomicznych Rzeczypospolitej Polskiej.
Informacjom niejawnym nadaje się klauzulę „poufne”, jeżeli ich nieuprawnione ujawnienie
spowoduje szkodę dla Rzeczypospolitej Polskiej przez to, że:
– utrudni prowadzenie bieżącej polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej,
– utrudni realizację przedsięwzięć obronnych lub negatywnie wpłynie na zdolność bojową Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
– zakłóci porządek publiczny lub zagrozi bezpieczeństwu obywateli,
– utrudni wykonywanie zadań służbom lub instytucjom odpowiedzialnym za ochronę
bezpieczeństwa lub podstawowych interesów Rzeczypospolitej Polskiej,
– utrudni wykonywanie zadań służbom lub instytucjom odpowiedzialnym za ochronę porządku
publicznego, bezpieczeństwa obywateli lub ściganie sprawców przestępstw i przestępstw
skarbowych oraz organom wymiaru sprawiedliwości,
– zagrozi stabilności systemu finansowego Rzeczypospolitej Polskiej,
– wpłynie niekorzystnie na funkcjonowanie gospodarki narodowej.
Warto zaznaczyć, że ochrona informacji niejawnych jest na bieżąco monitorowana przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Służbę Kontrwywiadu Wojskowego. O tym, jak ważne jest bezpieczeństwo narodowe, nie trzeba nikogo przekonywać, dlatego dostęp do informacji niejawnych może mieć jedynie osoba uprawniona do jej odczytu. Nie jest ona powszechnie dostępna, a więc posiadanie takich informacji przez różnego rodzaju instytucje, wiąże się także z ich bezpośrednią współpracą i jednoczesną kontrolą ze strony Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Ujawnienie takich informacji wiąże się z karą pozbawienia wolności od 3 do 5 lat, przy czym górny zakres kary odnosi się do informacji o mianie tajnych lub ściśle tajnych.
