Prawo do obrony zostało zagwarantowane już w Konstytucji RP – Każdy, przeciwko komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony we wszystkich stadiach postępowania. Może on w szczególności wybrać obrońcę lub na zasadach określonych w ustawie korzystać z obrońcy z urzędu.
Granice prawa do obrony
– Podmiotowe – prawo do obrony przysługuje oskarżonemu w szerokim znaczeniu: objęty nim jest podejrzany w postępowaniu przygotowawczym, oskarżony przed sądem – ten komu formalnie został przedstawiony zarzut przestępstwa.
– Przedmiotowe – w postępowaniu karnym – w toku postępowania na wszystkich jego etapach.
– Temporalne – od momentu skierowania ścigania przeciwko osobie do prawomocnego rozstrzygnięcia.
Obrona w znaczeniu materialnym i formalnym
znaczenie formalne – to procesowa pozycja obrońcy
– znaczenie materialne – zespół uprawnień samego oskarżonego
Przykłady obrony:
– prawo do uzyskania informacji o przysługujących uprawnieniach;
– prawo do składania wyjaśnień/ bądź odmowy składania wyjaśnień lub odmowy odpowiedzi na pytania;
– prawo do zadawania pytań osobom przesłuchiwanym oraz składania wyjaśnień co do każdego dowodu;
– prawo zaskarżania decyzji procesowych (w drodze zażalenia/ apelacji).
Adwokat w sprawie karnej – jego rola
Zadaniem adwokata w toku postępowania karnego występującego w charakterze obrońcy jest przede wszystkim działanie na korzyść swojego Klienta, składanie różnego rodzaju pism procesowych prezentujących stanowisko obrońcy w sprawie na każdym jej etapie.
Adwokat w szczególności może podejmować następujące działania i czynności:
– zapoznawać się z aktami postępowania,
– składać określone wnioski dowodowe mające na celu przeprowadzenie określonych dowodów w sprawie,
– składać zastrzeżenia i uwagi do wydanych opinii biegłych,
– składać środki odwoławcze na decyzje organów ścigania oraz orzeczenia Sądu.
