Urlop wypoczynkowy z reguły jest udzielany zgodnie z planem urlopów. Jest to omawiane w porozumieniu z pracownikami, biorąc przy tym pod uwagę zapewnienie normalnego toku pracy zakładu. Zdarzają się jednak sytuacje, w których urlop ma charakter przymusowy. W jakich sytuacjach pracodawca może nakłonić pracownika do tego, aby udał się na urlop wypoczynkowy w określonym terminie? Jaka jest podstawa prawna w takiej sytuacji?
Komu przysługuje urlop w pracy?
Urlop, regulowany przepisami ustawy Kodeks pracy, przysługuje osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Pracownicy pracujący na umowę zlecenie czy o dzieło nie są uprawnieni do korzystania z dni wolnych. W związku z tym zagadnienie, jakim jest urlop przymusowy, ich nie dotyczy. Zdarza się jednak, że pracodawcy — w ramach benefitów — oferują płatne dni wolne. Nie są one jednak traktowane w sensie prawnym na równi z urlopem wynikającym ze stosunku pracy. Warto o tym pamiętać w związku z ochroną swoich interesów.
Czy przymusowy urlop wypoczynkowy jest dozwolony?
Czy pracodawca może zmusić do urlopu? Stan pandemii dawał pracodawcy możliwość wysłania pracownika na urlop wypoczynkowy w ramach jednostronnej decyzji, czyli bez porozumienia z pracownikiem. Należy jednak zaznaczyć, że przepisy prawa dają taką możliwość jedynie w odniesieniu do urlopu zaległego.
Czym jest zaległy urlop wypoczynkowy?
To przysługujące dni wolne, których pracownik nie wykorzystał w poprzednim roku kalendarzowym. Zgodnie z art. 168 Kodeksu Pracy należy go wykorzystać najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego. Co do zasady przepisy zobowiązują pracodawcę do udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym, w którym nabył do niego prawo.
Do przyczyn uzasadniających przesunięcie urlopu wypoczynkowego należy zaliczyć czasową niezdolność do pracy pracownika (spowodowaną chorobą), czy odosobnienie w związku z chorobą zakaźną. Innym powodem może być urlop macierzyński lub powołanie na ćwiczenia wojskowe albo przeszkolenie wojskowe na okres 3 miesięcy.
Czy pracodawca może wysłać na zaległy urlop?
Zastanawiasz się nad tym, czy pracodawca może wysłać na zaległy urlop? Są sytuacje, w których będzie to uzasadnione oraz legalne. Należy jednak mieć świadomość, że niekiedy takie zachowanie jest złamaniem prawa.
Co do zasady pracownik ma obowiązek wykorzystania urlopu. Możliwość wysłania pracownika na przymusowy urlop wypoczynkowy daje sytuacja, kiedy ten jest na okresie wypowiedzenia. Warto dodać, że pracodawca może rozdysponować w ten sposób zarówno urlop zaległy, jak i bieżący. Jest to czas pomiędzy złożeniem wypowiedzenia drugiej stronie stosunku pracy do rozwiązania umowy.
Kodeks pracy przewiduje trzy rodzaje rozwiązania stosunku pracy. Po pierwsze w trybie natychmiastowym tzw. dyscyplinarka, wówczas nie stosuje się okresu wypowiedzenia. Po drugie za wypowiedzeniem, a po trzecie za porozumieniem stron.
Czy pracodawca może zmusić do urlopu z powodu braku pracy?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa stosowanie tego rodzaju praktyk nie jest legalne. Pracodawca nie ma prawa wysłać swoich pracowników na przymusowe urlopy z przyczyn organizacyjnych lub technicznych wewnątrz zakładu pracy. Może jednak wystąpić stan prawny, który zastosowanie takiego rozwiązania będzie dopuszczalne — np. pandemia. Co do zasady w obowiązującym porządku prawnym nie jest to jednak sytuacja legalna. Jeśli występuje, można wszcząć procedurę, która będzie miała na celu ochronę interesów prawnych pracownika.
Urlop przymusowy a pomoc prawna
Masz wątpliwości dotyczące tego, czy Twój pracodawca prawidłowo stosuje urlop przymusowy? Może się okazać, że w Twojej sytuacji warto skorzystać z pomocy prawnej w celu ochrony swoich interesów. Nieuczciwe praktyki i łamanie obowiązujących norm mogą przynosić Ci szkodę. Prawnik w Gdańsku przeanalizuje Twoją sprawę i poinformuje Cię, jakie są możliwe strategie w Twojej sytuacji. Urlop zaległy bez zgody pracownika może być stosowany jedynie w wyjątkowych przypadkach, a nie nagminnie.
