Tymczasowe aresztowanie jest środkiem zapobiegawczym stosowanym w polskim prawie karnym. Jest to niezwykle dotkliwe rozwiązanie stosowane w sytuacji, gdy pozostałe środki nie są wystarczające.
Tymczasowe aresztowanie – środek zapobiegawczy w prawie karnym
Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania karnego, tymczasowe aresztowanie można stosować, jeżeli zachodzi:
– uzasadniona obawa ucieczki lub ukrycia się oskarżonego, zwłaszcza wtedy, gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu;
– uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne.
Środek zapobiegawczy ma służyć ułatwieniu zebrania dowodów w sprawie oraz zabezpieczeniu prawidłowego toku postępowania.
Jeżeli oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sąd pierwszej instancji skazał go na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata, potrzeba zastosowania tymczasowego aresztowania w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania może być uzasadniona grożącą oskarżonemu surową karą.
Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania, można wyjątkowo zastosować także wtedy, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony, któremu zarzucono popełnienie zbrodni lub umyślnego występku, popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził.
Tymczasowe aresztowanie– zażalenie
Oskarżonemu przysługuje możliwość złożenia zażalenia na zastosowany wobec niego środek zapobiegawczy. Zgodnie z art. 252 kodeksu postępowania karnego – na postanowienie prokuratora w przedmiocie środka zapobiegawczego zażalenie przysługuje do sądu rejonowego, w którego okręgu prowadzi się postępowanie. Sąd rozpoznaje zażalenie na postanowienie w przedmiocie tymczasowego aresztowania nie później niż przed upływem 7 dni od przekazania sądowi zażalenia wraz z niezbędnymi aktami.
Tymczasowe aresztowanie – uchylenie lub zmiana środka zapobiegawczego
Środek zapobiegawczy należy niezwłocznie uchylić lub zmienić, jeżeli ustaną przyczyny, wskutek których został on zastosowany, lub powstaną przyczyny uzasadniające jego uchylenie albo zmianę. Warto wspomnieć, że zastosowany przez sąd środek zapobiegawczy może być w postępowaniu przygotowawczym uchylony lub zmieniony na łagodniejszy również przez prokuratora.