Zgodnie z art. 13 § 1 Kodeksu karnego odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje. W jakich jeszcze okolicznościach mowa o usiłowaniu popełnienia przestępstwa i jaki jest wymiar kary?
Usiłowanie popełnienia przestępstwa – formy popełnienia przestępstwa
Z przywołanego przepisu Kodeksu karnego wynika, że gdy osoba ma zamiar popełnienia przestępstwa i podejmuje próbę, by to zrobić, jednak ostatecznie nie dochodzi to do skutku – mowa o usiłowaniu popełnienia przestępstwa. Doskonałym przykładem może być tu złodziej przyłapany na gorącym uczynku, który przy ucieczce oddala się ze sklepu bez tego przedmiotu.
Istnieje również inna forma, taka jak usiłowanie nieudolne. Mamy z nim do czynienia w jednym z dwóch przypadków, a mianowicie, gdy sprawca podejmuje próbę popełnienia przestępstwa, nie wiedząc, że jest to niemożliwe ze względu na brak przedmiotu nadającego się do popełnienia na nim czynu zabronionego lub w przypadku użycia środka nienadającego się do popełnienia czynu zabronionego (np. atrapa broni).
Wymiar kary za usiłowanie popełnienia przestępstwa
Sąd wymierza karę za usiłowanie w granicach zagrożenia przewidzianego dla danego przestępstwa. W przypadku usiłowania nieudolnego, Sąd może jednak zastosować nadzwyczajne załagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
Nie podlega karze za usiłowanie, kto dobrowolnie odstąpił od dokonania lub zapobiegł skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego.
Mowa o dobrowolnym odstąpieniu z własnej nieprzymuszonej woli, bez udziału czynników zewnętrznych. W okolicznościach, gdy sprawca dobrowolnie starał się zapobiec tym skutkom, sąd może zastosować nadzwyczajne załagodzenie kary.
Nadzwyczajne załagodzenie kary w przypadku usiłowania nieudolnego zależy od indywidualnej oceny sądu, co do stopnia szkodliwości społecznej danego czynu i sposobu działania sprawcy. Często jednak wymierzana jest kara w celu prewencyjnym, aby zapobiec popełnieniu przestępstwa przez tego sprawcę w przyszłości.
