Przymusowe leczenie odwykowe jest w Polsce dozwolone wyłącznie w wyjątkowych przypadkach.
Zazwyczaj słyszymy, że leczenie osoby uzależnionej odbywa się w sposób dobrowolny. To ona sama
musi zaakceptować problem, z jakim się mierzy i spróbować stawić mu czoła. Istnieje jednak
możliwość przymusowego leczenia odwykowego. Jakie kroki mogą podjąć najbliżsi, aby zmusić
uzależnionego do podjęcia terapii? W jaki sposób rozpoczyna się procedura?

Przymusowe leczenie odwykowe – jakie kroki należy podjąć?

Nie od dziś wiadomo, że wszelkiego rodzaju uzależnienia stanowią problem nie tylko dla osób bezpośrednio nich dotkniętych. Najczęściej cierpią na tym również najbliżsi. Jakie możliwości dają nam obowiązujące przepisy? Otóż w ich świetle nie ma podstawy do przymusowego leczenia osoby uzależnionej, nie mniej jednak istnieje procedura w przedmiocie zobowiązania się do podjęcia leczenia odwykowego.

Co mówią o tym przepisy prawa?

W oparciu o ustawę z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi – wniosek o zobowiązanie do leczenia odwykowego musi być złożony do sądu przez
prokuratora lub gminną komisję rozwiązywania problemów alkoholowych. Komisja ma uprawnienia
do skierowania osoby z uzależnieniem na badanie przez biegłych w celu wydania opinii dotyczącej rodzaju uzależnienia oraz wskazania rodzaju zakładu leczniczego.

Wniosek może złożyć każda osoba, która może udokumentować rozkład życia rodzinnego,
demoralizację małoletnich, uchylania się od pracy albo systematyczne zakłócanie porządku lub
porządku publicznego. Przydatne w dokumentacji może być powołanie się na interwencje policji, pobyty w izbie wytrzeźwień, badania lekarskie, opinie psychologa itp.

O zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego orzeka sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, w
postępowaniu nieprocesowym. Sąd wszczyna postępowanie na wniosek gminnej komisji rozwiązywania
problemów alkoholowych lub prokuratora. Do wniosku dołącza się zebraną dokumentację wraz z opinią biegłego, jeżeli badanie przez biegłego zostało przeprowadzone. Leczenie może odbywać się w trybie stacjonarnym lub niestacjonarnym.

Jak wygląda procedura skierowania na przymusowe leczenie odwykowe?

• złożenie wniosku – można to zrobić poprzez gminną lub miejską komisję rozwiązywania
  problemów alkoholowych, prokuratora lub inne osoby;
• badanie przez biegłych;
• postanowienie Sądu.

Co istotne – złożenie wniosku o przymusowe leczenie alkoholizmu bliskiej osoby nie jest równoznaczne z
ubezwłasnowolnieniem alkoholika. Do momentu uzyskania opinii biegłego i decyzji sądu chory może
samodzielnie podejmować różnorodne decyzje.

Obowiązek poddania się leczeniu trwa tak długo, jak jest to konieczne, jednak maksymalnie dwa
lata od chwili uprawomocnienia postanowienia.